Kategoria: Sztuki i sporty walki Dalekiego Wschodu
UDERZENIE W KOREĘ
W 1592 roku Hideyoshi zebrał ogromne siły i uderzył na Koreę z zamiarem podporządkowania sobie Chin. Pomysł jest zupełnie realny, co udowodnili pięćdziesiąt lat później Mongołowie, znacznie słabsi od ówczesnej armii japońskiej. Walki w Korei były jednak krwawe i wyczerpujące – problemem stało się zaopatrzenie, które musiało odbywać się drogą morską w nieustannych walkach z liczną i świetnie wyszkoloną flotą koreańską. Mimo to Hideyoshi osiągnął wyraźną przewagę strategiczną, nie mógł jej jednak wykorzystać, gdyż umarł w 1598 roku. Sztab Hideyoshiego postanowił wycofać wojska do Japonii. Tu żnów rozgorzały walki o władzę, lecz na krótko. Inny generał Nobunagi, przyjaciel Hideyoshiego – Ieyasu Tokugawa w bitwie pod Sekigahara (1600 r.) rozgromił wszystkich ważniejszych przeciwników. Przemyślny i ostrożny-Toku- gawa przyjął w 1603 roku tytuł shoguna, którego Hideyoshi – jako człowiek pochodzący z gminu przyjąć nie mógł – i zaczął prowadzić politykę tworzącą podwaliny feudalnej organizacji państwa japońskiego w ciągu następnych 250 lat.
SOJUSZNICY I RYWALE
Wszystkich wasali podzielił na sojuszników (fudai daimyo) i rywali (tozama daimyo). Poszczególnych rywali izolował otaczając ich ziemie posiadłościami nadanymi swym najwierniejszym podwładnym. Wprowadził obowiązek okresowego przebywania na dworze cesarskim wszystkich ważniejszych przywódców rodów lub ich rodzin, co w istocie było systemem brania zakładników skutecznie paraliżującym jakiekolwiek knowania. Zainteresowania innych potężnych rodów, trudnych do bezpośredniego podporządkowania, kieruje poza Japonię. I tak np. klan Shimazu z Kyushu otrzymuje zgodę na podbicie Archipelagu Ryukyu – fakt ten miał później zasadnicze znaczenie dla rozwoju nowoczesnego karate. Rozwinął inwigilację polityczną prowadzoną przy pomocy niedawnych śmiertelnych wrogów – „ninja”, lecz aby jednocześnie zmniejszyć ewentualne niebezpieczeństwo buntu „odtajnił” ich, organizując z nich policję.
ERA TOKUGAWA
Z militarno-politycznego punktu widzenia okres ten jest właściwie „bez historii” – nie notowano przewrotów ani większych konfliktów zbrojnych. Charakteryzował się on tym co jest właściwe dla spokojnego, pokojowego rozwoju państwa – rozkwitem sztuk i rzemiosł. Sztuki walki przeszły od krwawej praktyki do wyrafinowanej teorii. Zarazem jednak dwustuletnie zamrożenie stosunków społecznych i całkowita niemal izolacja Japonii spowodowały, ze w nauce i kul- turze technicznej, jak również ekonomice kraj ten stał się bardzo zacofany. Pojawiły się też, zwłaszcza w wieku XIX, duże trudności ekonomiczne. W połowie XIX ekspansja amerykańska w kierunku Chin zwróciła uwagę innych mocarstw zachodnich na Japonię. Zwłaszcza Amerykanie byli zainteresowani w korzystaniu z dogodnie położonych portów.
STOLICA W TOKIO
Jednakże tradycyjni wrogowie Tokugawów; a zarazem rzecznicy postępu dostrzegli, iż wzniecanie zamieszek antycudzoziemskich jest bardzo skutecznym sposobem stawiania szogunatu w kłopotliwej sytuacji. Przedstawiciele rodów Satsuma, Choshu, Tosa, Hizen zgrupowali się więc wokół dworu cesarskiego i dążyli do pogłębiania konfliktu między tronem a szogunatem. Konflikt ten zamienił się w starcie zbrojne -ostatecznie w 1868 roku cesarz Mutsuhito pozbawił – szogunat dawniejszego znaczenia. W tymże roku, po raz pierwszy w dziejach Japonii osobiście przyjął cudzoziemców jako szef państwa, zas rok później przeniósł stolicę do Edo, które otrzymało nazwę Tokio.
ERA MEIJI
Mutsuhito zorganizował sztab ludzi o zdecydowanie postępowych poglądach i podjął wiele przedsięwzięć, które w niewiarygodnie krótkim czasie wprowadziły Japonię do grona mocarstw. Produkcja jedwabiu przynosiła kolosalne zyski, które z kolei umożliwiły importowanie technologii potrzebnych dla rozwoju nowoczesnego przemysłu. Gwałtownie rozwijała się nauka. W 1889 roku Japonia otrzymała nową konstytucję i ustrój parlamentarny. Znów pojawiły się tendencje ekspansjonistyczne i już w 1894 roku japońskie działa grzmią w Chinach, aby zapewnić wkrótce nowemu mocarstwu druzgocące zwycięstwo. Kilka lat później podobnie efektowny sukces osiąga Japonia w konflikefe z carską Rosją. Od tej pory świat ma do czynienia z nowym mocarstwem imperialistycznym dążącym do uzyskania prymatu w Azji i na Pacytiku.
UZBROJENIE
Wszystkie sztuki walki, z wyjątkiem karate, narodziły się w wyniku pieczołowitego kultywowania tradycji militarnej. Najpierwotniejszą z nich było ken-jut- su (szermierka na miecze). Sztuka ta łączyła dwa elementy – śmiertelną powagę realnego zagrożenia i proces długotrwałego, żmudnego odkrywania ogólnych i technicznych podstaw walki. Mistrzowie miecza wypracowali zasady tak uniwersalne dla walki wręcz, że dały się one później bez trudu wykorzystać w innych systemach. W ju-jitSu i aikido znajdują się te same postawy, sposoby przemieszczania, obroty i ruchy rąk, koncepcje ataku i obrony, ta sama teza, że o mistrzostwie decyduje dokładność ruchów i dyscyplina psychiczna. Sztuka miecza wyrosła z bardzo złożonego podłoża społeczno-kulturowego, będącego wytworem praw ekonomicznych, specyfiki obszaru etnicznego, specjalnej interpretacji buddyzmu. Próba pobieżnej charakterystyki tych zagadnień zaciemni tylko obraz, zaś systematyczny wywód odbiegnie zbyt daleko od zasadniczego wątku rozważań. Warto jednak omówić, choćby pobieżnie, temat broni i zbroi, gdyż ma on bezpośrednie znaczenie dla zrozumienia techniki walki.